Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

Archive for the tag “Irunero”

“Etxe merkatua”. Egoitz Zelaia Perezen bertsoak, Iruneron.

ETXE MERKATUA

Doinua: Arantzazu izan da / Korrika 10
Egilea: Egoitz Zelaia Perez

1)
Ukan berrogei urte edo hogeita bost
lagunekin saiatu arren; kaketan plost!
Etxea ukan nahiak egin badizu kosk
izorratuta zaude eta guztiei bost.

2)
Lana eduki arren dena duzu traba.
Etxetxo bat non bizi, bertatik bertara,
ukaitea jai duzu ez baldin bazara
amaren seme edo aitaren alaba.

3)
Herentzia bat edo norbaiten laguntza
da bete behar duzun lehenengo funtsa.
Ez baduzu abalik zurea da hutsa
banketxeek itxita dute haien kutxa.

4)
Ez duzulako zertan erosi, zu lasai,
Alokatzea izan daiteke sendagai;
ez duzu merkeago, garestiago bai.
Inortxok ez ote du irtenbiderik nahi?

5)
Babes ofizialeko etxeen promesa
ez al da zugan pizten ari interesa?
Bortitzena delako ametsen estresa
estraofiziala da haien babesa.

6)
Frantziak onartzen du dela behinena.
Espainian, berrogeita zazpigarrena,
konstituzioan du haren aipamena.
Orduan non demontre daukagu problema?

7)
Turismotik libre da bakarrik herena
esku pribatuetan al da beste dena?
Guztiok badakigu eskubide dena
deklaratua baina betetzen ez dena.

8)
Erregulatu gabe honek dakarrena
da diru-irabazi handia, gardena.
Nonbait, etxebizitzen aferan barrena
lege bakarra dago; merkatuarena.

Iturria: https://irunero.eus/etxe-merkatua/

“Izkirimiriak”. Igauri Lopetegi Amostegiren bertsoak, Iruneron.

IZKIRIMIRIAK

Egilea: Igauri Lopetegi Amostegi

Doinua: Andre txarraren bentajak

Hemen jaitsi dezakezu

1)
Bertso berriak idatzi nahian
zeri idatzi enekin.
Holakoetan sarri moldatu
ohi naiz umorearekin.
Espero gabe atera diot
ahal bezainbeste etekin,
hona sorta bat zazpi bertso ta
hiruzpalau txisterekin:

2)
Animalia bat bizi dena
lurpean bost metrotara
harriak jaten abiatzen du
aldiro bere horzkada.
Pentsatu eta esaidazue,
izena nola dauka, ba?
Aski errexa da erantzuna:
bada, “Harrijalea” da!

3)
Pilotalekuan ibiltzeko
ohiturako lagun batzuk,
batak bestea xaxatzen zuen:
“Bi albiste entzun ditut,
bat ona eta beste bat txarra
ongi entzun itzazu zuk,
Itxoin ezazu pixka batean
orain esango dizkizut.”

4)
“Albiste ona zeruan ere
frontoi batzuk badirela.”
Eta besteak: “joe, hori da
hori albiste itzela!”
Lehenak berriz erantzun zion,
irri batekin bezela:
“Bai, ta txarra da larunbat hontan
jokatzekoa zarela…”

5)
Behinola zepo bat erostea
zuen haur batek enkargu,
denda batera joan zen pentsatuz
“zepoak hemen behar du!”
“-Eman zepo bat, agudo, trena
hartzeko nabil berandu”
Ta dendariak erantzun zion:
“Hain handirik ez daukagu.”

6)
Orain hausnartuz, ai, gure Newton!
Ta ai, bere grabitate!
Pentsa zulo bat egin ezkero
hemendik Txinara arte,
Lurra planetak egingo balu
zulo hori bere parte,
handik harri bat bota ezkero
zer gertatuko litzake?

7)
Harriak Lurra planeta pasa
edo erdian mantendu?
Newtonen lege handi horiek
baldin badira eredu…
Erantzun onik ezin ordea
inola ere zuzendu,
zeren bost metro egindakoan
Harrijaleak jaten du.

Iturria: https://irunero.eus/izkirimiriak/

“Bexamela”. Maider Ugarte Garbizuren bertsoak, Iruneron.

BEXAMELA

Egilea: Maider Ugarte Garbizu

Doinua: Orioko balearena

Hemen jaitsi dezakezu

1)
Proposamen bat dakart
beldur denak laga
Piztuko duzu laster
pozez begirada
eta ahoa betez
alaituko zara
bai bai, asmatu duzu
errezeta bat da.

2)
Gogoan ondo hartu
hau da beharrezkoa
irin, gurin, esnea
hori jatekoa
gatza pixka bat eta
ez ahaztu ondokoa
egurrezko sardexka
eta lapikoa.

3)
Pentsatzen hasi zara
ez da, ez, pastela
Ohar pare bat doaz
txarra da bestela
Eskuak garbitzeko
har ezazu jela
Ozen kanta ezazu
ai ai, bexamela!

4)
Hartu zazu gurina
ez utzi aparte
lapikoan eragin
zazu maite maite
uztazu su baxuan
dena urtu arte
etzazu utzi erretzen
txarra bailitzake.

5)
Irina bota baina
ez dena kakaztu
kontuz ibili zaitez
suak ez narrastu
sardexka baliatuz
zeroak marraztu
ore bat lortu arte
dena ondo nahastu.

6)
Esnearen txanda da
erantsi zazu arin
jarri behar adina
oso edo arin
gatza pixka bat gehitu
kasu! erre ez dadin
gutxi falta da eta
eragin eragin!

7)
Bexamela izan ohi da
maitea umetatik
askotan jan ohi dugu
hori ondo dakit
Ardo botila ireki
ta topa zugatik
On egin diezazula
ta ez horregatik!

Iturria: https://irunero.eus/bexamela/

Beste ikasturte batez bailarako hedabideekin elkarlanean

Irunabarren, bat-bateko bertsoez gain bertso idatziek ere garrantzia handia dute, bertsolaritza eta bertso-jarriak inguruko hainbat txokotara helarazi asmoz, badira zenbait ikasturte bailarako hedabideekin elkarlanean ari garela.

Hasi berri dugun 2025/26 hau bederatzigarren ikasturtea dugu Irunerorekin elkarlanean. Urrian hasi eta ekaina bitarte, hilero, hilabete hasieran, Txingudiko bertso-eskoletako kide batek bertso-jarriak argitaratuko ditu aipatutako aldizkariko papereko edizioan, eta egun gutxi batzuk igaro ondoren, eskuragarri izango duzue argitalpen hori bera baita bertsio digitalean ere. Nola ez, Irunabarren webgunera ere ekarriko ditugu bertso horiek guztiak.

Bestalde, zazpigarren ikasturtea osatuko dugu Bidasoko Hitzarekin elkarlanean. Txingudiko bertso-eskoletako kideren baten bertso-jarriek argia ikusiko dute, irailetik hasi eta ekaina bitarte, hilabeteko azken ostiraletan. Kasu honetan ere paperezko edizioan zein bertsio digitalean egongo da ikusgai eta Hitzako sorta guztiak ere Irunabarren webgunera ekarriko ditugu.

Horretaz gain, osagarri modura, idatzitako sorta hauek musikatzen direnean ere eskuragarri izango dituzue webguneko argitalpenetan zein Ivoox-eko gure kanalean (harpidetu zaitezte!). Gero eta gehiago zarete elkarlan hauetako bertso-sortaren bat musikatzera animatu zaretenak. Ikasturte honetan ere animatuko bazinate plazer handiz jasoko genituzke zuek musikatu eta kantatutako bertso-sortak irunabar@gmail.com helbidean.

Hona hemen pasa den ikasturtean argitaratu eta musikatutako zenbait bertso-sorta:

  • “Madraí amach!” Beñat Elosegi Ortiz de Zaratek 2025eko apirilean Iruneron argitaratu eta Beñatek berak musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu
  • “Bertso sorta hau ere heldu da”, Adrian Arruti Bernadetek 2024ko azaroan Bidasoako Hitzan argitaratu eta Peio Etxebarriak musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu
  • “Ikaztegietatik Irunabarreara”, Jon Luzuriaga Iurramendik 2024ko urrian Iruneron argitaratu eta Jone Garmendia eta Jonek berak musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu

“Idatzi beharra dut”. Rafa Rodrigo Perurenaren bertsoak, Iruneron.

IDATZI BEHARRA DUT

Egilea: Rafael Rodrigo Perurena

Doinua: Idatzi beharra dut

1)
Idatzi beharra dut,
hau bai tormentua,
ezin dut hautatu zein
den argumentua.
Iritsi zait berriro
azken momentua,
oraindik gairik gabe,
hau fundamentua!

2)
Gaur izan nahiko nuke
behingoz alaikorra
gaur ez zait okurritzen
ezer ez baikorra,
zorionen larrea
guztiz da lehorra,
hobe dut isiltzea
eta jo danborra.

3)
Danborrarekin goaz
suabe-suabe,
argi da ez naizela
Bernat Etxepare.
Falta zaizkit oraindik
bi, hiru zutabe,
jada sorta erdian
baina gairik gabe.

4)
Non gaude? Ez dezagun
gal gaurko haria,
zuk aurkitzen baduzu
zuretzat saria.
Esan gabe hitz egin,
ze kalakaria!
izan ahal nintzake
lehendakaria.

5)
Konprometitu nintzen
zerbait idaztera,
sorta bat bidaltzeko
Irunabarrera.
Berriz gerturatzean
zerbait eskatzera,
jarriko naiz begira
beste nonbaitera.

6)
Ezin dugu ukatu
handiesten dala
gehiegitan adimen
artifiziala.
Gaurko sortan argi da
arma bat dudala:
nire ergelkeria,
guztiz naturala.

7)
Bertsoak idazteko
txanda zen berriro
ikusten duzuenez
maila ez da igo.
Falta da sinadura,
jartzen da aldiro,
nirea hauxe duzu:
Rafael Rodrigo.

Jarraian bertso-sorta entzungai Rafak berak musikatuta:

Hemen jaitsi dezakezu

Iturria: https://irunero.eus/izenburua-idatzi-beharra-dut/

“Karrera amaierako krisia”. Igauri lopetegi Amostegiren bertsoak, Iruneron.

KARRERA AMAIERAKO KRISIA

Egilea: Igauri Lopetegi Amostegi

Doinua: Nere sentimentua

Hemen jaitsi dezakezu

1)
Nere sentimendua
nahi dut deklaratu:
karrera bukatu dut
hau ezin ukatu.
Nahiz azkezneko txanpa
pixka bat kostatu,
bukatu izana ez
dut aski ospatu.

2)
2008an
lehen notizia,
40etakoa
gogorra, bizia…
Halakoez beterik
daukagu bizia,
adin honek ere du
berezko krisia.

3)
Euskal filologia
ahalik errazen
gainditzeko aukera
aski ederra zen.
Baina egindakoa
hobeki pentsatzen
karreran karrerarik
ez da ateratzen.

4)
Klasera joan gabe
ez bertan, ez online,
estudiatzen nuen
aprobatzeko lain.
Karrera bukatzeak
lana dauka ordain.
Ze ongi bizi nintzen
oroitzen naiz orain!

5)
Etxe aski ederra
da gurasoena,
gurasoena dela,
hori du problema.
Behin eskatzen hasita,
ez al da onena
bakoitzarentzat etxe
bat norberarena?

6)
8 orduko lana
nahiz ez den etekin,
konformatu beharko
horrenbesterekin.
Nere gustua zein den
nik ere ez nekin:
Jubilatu nadila
40 urtekin!

Iturria: https://irunero.eus/karrera-amaierako-krisia/

“Madraí amach!”. Beñat Elosegi Ortiz de Zarateren bertsoak, Iruneron.

MADRAÍ AMACH!

Egilea: Beñat Elosegi Ortiz de Zarate

Doinua: Wild Rover

1)
Kargaz beteriko autoritatea,
aztoratuaz kaleko bakea,
erantzunkizun gabeko artea,
uniformedun inpunitatea.

Zer kalte sortzen den plaka eman ezkero,
tximino bat polizi, epaile gero.

2)
Lan gatazketan langileak jipoitu,
etxegabetzeetan zarete ohitu,
kontroletan jendea luze bahitu.
Zuen “lanak” albokalteak ditu.

Ez, zuena ez da, lanbide normala,
ez etiko, ez legal, ezta Forala.

3)
Bakea lehertzera zarete joan,
desorden publikoa sortuz doan.
borrak, gasa, ostiko, hamaika foam.
Arriskuan gaude zuen ondoan.

Zuen soldatak gaur, bihar gure isunak,
garestiegi dira segurtasunak.

4)
Besoak dituzue hormonez hazi,
gero tatuajez itsusi jantzi.
Akademietan zenbat desgrazi,
gutxienez irakurtzen ikasi.

Kaleko guztiok gara susmagarri,
karnetak kopetetan ditzagun jarri.

5)
Zuen fereka goxoen lilurak,
estalitako begien malko urak,
ote dira maiteminduen itxurak
Arkautin ikasitako ohiturak?

Tortura zein bortxa libre direnean
terrorismo hitzaren aldamenean.

6)
Agintari ustelen esanekoak,
proportzio ezaren astapotroak,
ezagun ditugu zuen jokoak,
baita Chinchilla kaleko sotoak.

Gu garena gara gure Nafarroan,
itoko al zarete whiskey txarroan.

6)
Jendarme, zapelatz, zein txakur pinto,
zipaio, eltzetzu edo pitufito,
kolore guztiekin nabil kritiko.
Urruti ospa egizue betiko!

Barka ama ez naiz nahi zenuen hura,
uniformeek sortzen didate azkura. (Bir)

Jarraian bertso-sorta entzungai Beñatek berak musikatuta:

Hemen jaitsi dezakezu

Iturria: https://irunero.eus/madrai-amach/

“Hemendik ez da frantsesik joanen”. Makalo Jauregi Belokiren bertsoak, Iruneron.

HEMENDIK EZ DA FRANTSESIK JOANEN

Egilea: Makalo Jauregi Beloki

Doinua: Gure herriko bikariuak

Hemen jaitsi dezakezu

1)
Teilatupean estalgarritzat
jartzen zen hainbat latorri
jakinduria garatu ohi da
inork ez digu igorri
horra aurrean Lesaka dugu
eta han dago Baigorri
hemendik ez da frantzesik joanen
handik ez baita etorri.

2)
Artzain etxola gainean ere
zotal ta garo-hostorri
ardi lekuak dira Urepel
Aralar edo Aizkorri
ez diezaiogun gehitxo so egin
Bidasoaren ertz horri
hemendik ez da frantzesik joanen
handik ez baita etorri.

3)
Irun gainean hor San Martzial
Urruñan aldiz Sokorri
gauez zakua bizkarrean ta
korri hara, hona korri
zenbat istori entzun diogun
hamaika jende jatorri
hemendik ez da frantzesik joanen
handik ez baita etorri.

4)
Kattalingorri marigorringo
nahiz amona mantangorri
hizkuntza berak elkartzen gaitu
lur bera dugu jatorri
ez gara frantzes ez ta espainol
Kasu eman kontu horri
hemendik ez da frantzesik joanen
handik ez baita etorri.

5)
Horra Xalbador bost bertso xume
zure arrazoi sakon horri
herri zahar honek bere historian
pasa arren hainbat orri
gaur ere berdin esan behar, zuk
errana Egileorri
hemendik ez da frantzesik joanen
handik ez baita etorri.

Jarraian bertso-sorta entzungai Makalo Jauregi Beloki berak musikatuta:

Hemen jaitsi dezakezu

Iturria: https://irunero.eus/hemendik-ez-da-frantzesik-joanen/

“Apustua”. Iker Altuna Albisuren bertsoak, Iruneron.

APUSTUA

Egilea: Iker Altuna Albisu

Doinua: Azken urteetan gure herrian

Bertso-sorta hau Arantxa Iturberen Apustua ipuinean oinarritua dago.

1)
Behinola elkar topatu zuten,
izango zen abuztua;
eta segidan azaleratu
elkarrekiko gustua.
Batak pauso bat aurrera eta
eskatu zion eskua;
besteak baietz erantzun zion,
ontzat hartuta jestua.
Bikote bat adostua,
erabat amorostua,
euren arteko harremana zen
eroa bezain estua;
eta, hain zuzen, horren froga da
egin zuten apustua.

2)
“Nik betirako maitatuko haut”
belarrira xuxurlatu,
“Bai zera! Noizbait aspertuko haiz!”
natural batez ukatu.
Apustua nork aipatu zuen
ezin dira gogoratu.
Azkenerako ideiarekin
ausartu ziren ausartu.
Tratua beti da tratu,
eta horrela finkatu:
batak betiko haustearena
bazuen deliberatu,
gero bestea oporretara
behar zuen gonbidatu.

3)
Helmuga ere adostu zuten:
Parisera, alafede!
Ironikoa irudituta,
hura aukeratu trebe.
Harremanaren kudeaketan,
zer indar eta botere!
Ez zuten uste hein horretara
ailegatzerik batere.
Bukaerak, mendez mende,
zeinen gogorrak, halere!
Eta beraiek kontu hutsal bat
bihurtzea zuten xede,
edo agian ez zuten uste
gertatzen ahal zenik ere.

4)
Hasierako emari hura,
ordea, behin zen agortu;
beste bide bat hobea zela,
bati zitzaionez otu.
Apustu hura zela medio,
zenbatetan zen harrotu?
Eta momentu horretan dudak
harengan ziren errotu.
Amai on bat nola lortu?
Hari denak nola lotu?
Bere burua bera deitzera
azkenean derrigortu:
“Parisera noiz joan nahi duzu?
Bidaia hau nire kontu.”

5)
Bere partea kunplitu zuen,
ez zen horretan koldarra,
ahal bezain ongi borobiltzeko
harreman haren hondarra.
Aireportura ailegatu zen,
oso garaiz, tirri-tarra;
“Etorriko al zara zu ere?”
bere zalantza bakarra.
Jada zen ilunabarra.
Jo ote zion adarra?
Hegazkina ja airatu zela
jasoa zuen oharra,
eta garrasi bat bota zuen:
“Zeinen irabazle txarra!”

6)
Hainbeste urtez batera eta
ez zuen espero hala,
ez azaltzerik, eta beheraino
jaitsi zitzaion morala.
Eta halako batean urrun
ikusi zuen itzala;
berandu baina han etorri zen,
irribarrea zabala.
“Jada galdu dugu, ala?
Baina etorri naiz, ala!”
Besarkada bat eman elkarri,
garai zaharretan bezala,
gero gertatu zena bakoitzak
imajinatu dezala.

Iturria: https://irunero.eus/apustua/

“Haur mintzoa”. Andoni Zelaia Otañoren bertsoak, Iruneron.

HAUR MINTZOA

Egilea: Andoni Zelaia Otaño

Doinua: Uso xuria errazu A

Hemen jaitsi dezakezu

1)
APAPA, goazen kalera,
APATXO, eseritzera,
PA, muxu goxo goxoa eman
zein maitagarria bera,
TATO, jaistea edo saltoa
PUNBA, erori lurrera.

2)
LO,LO, joatea ohera,
PIPI, txiza komonera,
API, AUPI ,lepoan hartu
orain goazen jolastera,
I,S,S,S, isiltzeko ordua denez
bihar jaiki gosaltzera.

3)
A,A,A,G, usain txarrekoa,
BAPO, aski da nahikoa,
TAS,TAS, ipurdian ematea
PLAST, eman zaplaztekoa,
PUPU, zauria mina ezina
KAS,KAS, hau kaskarrekoa.

4)
TAPA,TAPA, oinez edo,
FU,FU, sua dago bero,
PLISTI,PLASTA, bainatu uretan
horrela da egunero,
DAN,DAN, atea ozenki jo du
barnera sartzeko gero.

5)
TXIRRIST, egin dut irrista,
KRAK, hautsi da telebista,
TRAKATAN,TRAK, zaldiz zaldizka
TRINK,DRINK, irentsi dilista,
ARRE,ARRE, astoa bezala
lau hankan jarri da aita.

6)
TARRAT, jantzia puskatu,
KU,KU, nonbait ezkutatu,
KILI,KILI, kilimak egiten
lo dagoenean esnatu,
ZURRUT, edan edari goxoa
PLOST, zuzen putzuan sartu.

7)
TXITXI, haragi jatea,
MAMA, ura edatea,
ogitarteko goxoa denez
KOKOLO, txokolatea,
MEMELO, horra karamelua
dago azukrez betea.

8)
PUN,PUN, tiro eskopeta,
DILIN, DALAN, kanpai festa,
BURRUN,BURRUN, trumoia motorra
BOTA,BOTA, jo pilota,
TILIN,TOLON, zintzarria jarri
errazteko bilaketa.

9)
UAU, UAU, txakurrak UAU,
KIR,KIR, kilkerra dugu hau,
M,U,U, orroa behi hala zezen
B,E,E, ardi, katuak miau,
KUKURRUKUA, oilarrak jo du
PIO,PIO, txoritu nau.

Iturria: https://irunero.eus/haurren-mintzoa/

Post Navigation