Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

Archive for the month “urtarrila, 2021”

‘Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean’ lanak eskuratu du 2020ko Jose Antonio Loidi beka

Joxan Elosegi eta Aitor Errazkin irundarrek XIX. mendean izan zen bertso produkzioa eta haien protagonista nagusiak ezagutarazi nahi dituzte.

Joxan Elosegi eta Aitor Errazkin irundarrek eskuratu dute 2020ko Jose Antonio Loidi Ikerketa Beka,  Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean lanarengatik. Aste honetan eman du horren berri Miren Etxebeste ordezkariak, bikotearekin batera eskainitako agerraldian.

Beka honi esker 9.000 euro jaso ditu bikoteak, eta ikerketa lana amaitzeko hamabi hilabeteko iraupena izango du.

Lan honekin bereziki Irunen XIX. mendean izan zen bertso produkzioa eta haien protagonista nagusiak ezagutarazi nahi dituzte, hau da, bertsolariak eta bertso jartzaileak, bertsoen nolakotasuna zehaztuz eta aurkeztutako bertso sorta bakoitzaren testuingurua aurkeztuz.

Gaur arte iritsi diren bertsoez eta bertso sortez ariko dira ikerketa lanean, idatzien bitartez iritsitakoak, artxiboetan lortutakoak, autoreen bildumetan aurkitutakoak edo prentsan zein liburuetan miatutakoak. Halere, bikote ikerlariak ez du baztertzen zuzeneko komunikazioetatik ahozko bertso edo sorta bat jasotzea.

Finean, Irungo bertso ondarea «ahalik eta modu ulergarrienean» aurkeztea da bien asmoa, eta haren garrantziaz jabetzeko beharrezkoak diren burubideak behar bezala finkatuko dituzte.

Orain arte inork ez du XIX. mendeko Irungo bertsolaritzaren gaineko bildumarik egin, eta horixe izango da ikerlarien zeregin nagusia.

Bikote ikerlaria
Joxan Elosegi Arregi (Irun, 1955) filologian lizentziatutakoa da, eta euskara irakaslea eta itzultzaile lanetan dihardu. 2004. urtean Joxe Mari Lopetegi, errepublikanoen bertsolaria izeneko liburua argitaratu zuen, bertsolari irundarraren lana ezagutarazteko asmoz.

Bestalde, Aitor Errazkin Vicente (Irun, 1977) Lehen Hezkuntzan graduatua eta Hezkuntza Testuinguru Multikultural eta Eleaniztunetan Unibertsitate Masterduna da. Horrez gain, bertsolaria da eta egun Irungo AEKn euskara irakasle gisa dabil, baita Mondragon Unibertsitatean ere. Irunabar eta Txingudiko Bertso Eskolako kidea da.

Iturria: https://bidasoa.hitza.eus/2021/01/27/joxan-elosegi-eta-aitor-errazkinek-eskuratu-dute-2020ko-loidi-beka/

“Teknorlogiak” Iruneron. Manu Goiogana Bengoetxearen bertsoak.

Teknorlogiak

Doinua: Zer da gaur Donostian
Egilea: Manu Goiogana Bengoetxea

1)
Nahiz eta ezagutu
asmatzaile legez
Tales, Einstein, Edison
edo Arkimedes,
erdiak ezkutatu
dizkigute berez;
pertsona asko jardun
ziren gogo trebez
ez zirenak gizonak
zuriak ere ez.

2)
Ada Lovelace aditu
zen teknologian,
Babbage-en laguntzaile
zena, teorian.
Munduak eduki du
ahazteko zorian…
Lehen programatzaile
gisa historian
gorde behar genuke
gure memorian!

3)
Mária Telkes ere
ez da maiz agertu,
eguzki-energia
zuena ikertu.
Lehen eguzki-labea
utzi zigun gertu
eta landako zenbait
herrixka suspertu…
Argindarra dugunok
zergatik eskertu?

4)
Zaila da Hedy Lamarr
izarra iluntzen:
aritu zen uhinak
sumagaitz bihurtzen,
seinale sekretuen
teknika taxutzen;
Wifia ere hari
esker garatu zen…
eta zergatik ez du
inork ezagutzen?

5)
Jakin nahi duzunean
non zauden benetan
Gladys West-ekin senti
zaitezke zorretan:
funtsezkoa izan zen
ikerketen bueltan
gaurko GPSen
matematiketan,
baina ezin kokatu
gure orbitetan.

6)
Margaret Crane-en bizitzaz
hastean galdezka
ariko ginateke
galderei iheska;
ba hark asmatu zuen,
protestak protesta,
etxean egiteko
haurdunaldi testa…
gizon zuriarentzat
huskeria, ezta?

7)
Ur edangarria da
askoren helburu
Deepika Kurup-ek erraztu
duena seguru:
Eguzki energia
hartuz iturburu
ura arazten duen
teknika sortu du…
Merezi bezainbeste
eskertu al dugu?

8)
Maitane Alonso-ri
jarrita begira
makina bat sortzeko
gai izan zen, tira:
bertan elikagaiak
kontserbatzen dira
jasangarritasuna
hobetuz, argi da…
NASAn ezaguna da,
hemen ez dakit ba…

9)
Sortzen diren heinean
zenbait beharrizan
jartzen gara erantzun
onenen peskizan.
Emakume ugari,
aipatuen gisan,
nahiz eta nahita utzi
dituzten gerizan
ez dezagun sinetsi
ez zirenik izan!

Iturria: https://irunero.eus/teknorlogiak/

Entzungai:

Hemen jaitsi dezakezu

Post Navigation