Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

Archive for the tag “Joxan Elosegi”

Bertso festa berezia Irunen abenduaren 15ean; izena emateko azken eguna, abenduak 12.

Bertso festa berezia izanen da Irunen abenduaren 15ean, Bidasoako EKT elkartean, Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunearen eskutik. 

Arratsaldeko 19:00etan hasiko da bertso festa horretako lehen ekitaldi nagusia, Ombuaren Itzala film proiektuaren aurkezpena eginen baitu Patxi Bisquert zinema aktore eta zuzendari ezagunak. Bertsozale askok dagoeneko jakinen duen bezala, Pedro Mari Otaño bertsolari handiaren bizitza eta bertso gogoangarriak aurkeztuko ditu Ombuaren Itzala filmak. Ez gara, zoritxarrez, horren ohituak gure bertsolari handien eta gure bertso ondare paregabearen gaineko filmak ikusten, eta haren osagarri garrantzitsu batez gozatzeko aukera ederra eskainiko digu, zalantzarik gabe, Patxi Bisquertek zuzenduriko proiektuak. 

Badu, gainera, proiektu horrek, halako berezitasuna, aukera emanen baitigu bertsozale eta, oro har, euskaldun guztioi bere partaide izateko. Crowdfunding deitzen diote orain batzuek, baina auzolana aipatzen du bete-betean Patxi Bisquertek. Izan ere, hamarna euroan, 30.000 zinema sarrera saldu nahi dituzte aurrez Ombuaren Itzala filmaren egileek, proiektuaren geroa eta herri nortasuna ziurtatzeko. Aukera ederra gu guztiok film proiektuaren partaide bilakatzeko.

Arratseko 21:00etan hasiko da bertso festako bigarren ekitaldi nagusia, bertso-afari berezia. Pedro Mari Otaño (Zizurkil, 1857 – Rosario, Argentina, 1910) bertsolari eta poeta handiaren obra abiapuntutzat harturik, bertso emanaldi berezia prestatu du Irunabar, Irungo Bertsoaren Bilguneak afalondorako, XIX. mende bukaera eta XX. mende hasiera bitarteko urteetan esana eta izana izan zuten bertsolari batzuen bertsoak kantatzeko. Otañoren bertsoekin batean, ez da Joxe Manuel Lujanbio Txirrita ospetsuarenik faltako (Hernani, 1860 – Errenteria, 1936), eta egokiera izanen dugu, era berean, irundarrok Joxe Mari Lopetegi  gogoangarriaren (Irun, 1875 – Arrueta, Nafarroa Beherea, 1943) bertsoak berritzeko. 

Jakina den bezala, hiru aldiz hartu zuen Otañok Ameriketarako bidea, eta azkenekoaren ondoan ez zen Euskal Herrira itzuli. Halatan, Argentinan izan zen garai hartako beste bertsolari garrantzitsu baten kantuak ekarri nahi izan ditu Irunabarrek, eta horra Joxe Mendiaga bertsolari apartaren lanak (Aldude, Nafarroa Beherea, 1845 – Montevideo, 1937). Harremanak izan zituzten Otañok eta Mendiagak Ameriketan, Rosario aldean eta Montevideon bizi izanagatik.

Irunabarren eskutik, bertsolari handi hauen bertsoak ezagutzeko eta kantatzeko aukera izanen dugu abenduaren 15ean, ostiralez, Bidasoako EKT elkartean prestatuko den bertso-afari goxoan. Prezioa: 20 euro. Izena emateko telefonoa (whatsapp): 685727539.

Jakin ezazue, bestalde, bertso festa honek lekua egina duela gaurgero Korrika Kulturalaren agendan. Ongi dakizuen bezala, Irun izango da XXIII. Korrikaren abiapuntu, 2024 martxoaren 14an.

“Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean” liburuaren aurkezpena

Liburua eskuratzeko:

Irun eta Hondarribiko liburutegietan eta https://www.alberdania.net/eu/libro/bertsoak-eta-bertsolariak-irunen-xix-mendean/

“Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean” liburuaren aurkezpena, ekainaren 14an, asteazkena, arratsaldeko 19:00etan, Irungo CBA udal liburutegiko “Jose Antonio Loidi” aretoan.

Elosegik eta Errazkinek Irungo Udalak eskaintzen duen “Loidi beka” eskuratu zuten 2020 urtean. Ikerketa txostena iazko maiatzean aurkeztu zioten Udalari, eta honek, liburua argitaratzea erabaki. Apailatze lanetan aritu dira orain arte, eta, adierazi bezala, 2023ko ekainaren 14an aurkeztuko dute.

2021. urtean eman genuen ikerketaren berri, blog honetan berean:

(Editatua: 2023-06-16)
Aurkezpen eguneko argazkiak

“Zorionak, Joxan!”. Aitor Errazkin Vicenteren bertso-sorta.

ZORIONAK, JOXAN!

Doinua: Esmeraldazko Eire gorritua
Egilea: Aitor Errazkin Vicente

1.- Zure itzulpena juzgatu dute
aurtengo Euskadi Sari
“Nik kantatu eta dantza egiten du
mendiak” lanaren kari
luma dantzatuz jartzen duenak
gure hizkuntza kantari
erdal sorkuntzak bihur ditzake
euskaldunontzat opari.

2.- Filologo eta historia zale
behin idazten ikasia
ordutik langai izan dituzu
testua eta orrazia
berriki jaso duzun aitortzak
orain badu garrantzia
baina ez zara lan horietan
atzo goizean hasia

3.- Euskaraz ari izan zaizkigu
Asterix eta Obelix
Diderot, Taylor, Queneau, Depestre zein
Solá bera hitz eta pitz
Nothomb bi bider gozatu dugu
eta Flem, berriz, lau aldiz
orain guztien faltan geundeke
zugatik izan ez balitz.

4.- Uste liteke beste norbaitek
ere itzul zitzakeela
eta nik behintzat ez dut esango
hori ez denik horrela
baina sumatu dugunok zure
ezaguera itzela
ongi dakigu hobeto gutxik
itzuliko zituela.

5.- Urtetan zehar pilatu duzu
laudorio uholdea:
“arretatsu”, “fin”, “natural”, “jori”
“estilista dotorea”…
Hemen inortxo ere ez dago
adar idorrik gabea
horiengatik saririk ez da
inon ematen ordea.

6.- Erronka zale sutsua dena
ez da ibiltzen iheska
zuk horretatik ere baduzu
zailtasunik bada, festa!
Idazlearen esan-minetan
itzultzailearen kezka
baina halako etsaminetan
zure parekorik ez da.

7.- Itzulpengintza ez ezik beste
hainbat lan ederren jabe
artikulu, hitz-joko, liburu
egunkariko zutabe…
Gainerakook behar neurrian
ohartuta ote gaude
zenbat eginda zauden gaurgero
gure hizkuntzaren alde?

8.- Biak aurkitu daitezke zugan
jakintza eta jakin-mina
bata lanaren emaitza duzu
bestea ase ezina
euskal ahozko eta idatzizko
tradiziorako grina
beti itzuli izan diguzu
puntako testu egina.

9.- Irundar batek goren mailara
goitzen duenero Irun
zein puntaraino den garrantzitsu
ez dakit ote dakigun
hori txoritxo batek aspaldi
belarrira esan zigun
atera hortik kontuak honek
zer poza ematen digun!

10.- Bertso bidean aise heldu naiz
ez naiz ari eta bortxan
gezurrik ez dut bat bera ere
sartu behar izan poltsan
sorta zintzoa eskribitu dut
zure lorpenen aitortzan
azkena ez da txikia izan
eta zorionak, Joxan!

Hemen ere topa dezakezu (abenduaren 3tik aurrera):
https://bidasoa.hitza.eus/generoak/iritziak/hitza-irunabar-irungo-bertsoaren-bilgunea-abenduak3/

Entzungai:

Hemen jaitsi dezakezu

‘Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean’ lanak eskuratu du 2020ko Jose Antonio Loidi beka

Joxan Elosegi eta Aitor Errazkin irundarrek XIX. mendean izan zen bertso produkzioa eta haien protagonista nagusiak ezagutarazi nahi dituzte.

Joxan Elosegi eta Aitor Errazkin irundarrek eskuratu dute 2020ko Jose Antonio Loidi Ikerketa Beka,  Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean lanarengatik. Aste honetan eman du horren berri Miren Etxebeste ordezkariak, bikotearekin batera eskainitako agerraldian.

Beka honi esker 9.000 euro jaso ditu bikoteak, eta ikerketa lana amaitzeko hamabi hilabeteko iraupena izango du.

Lan honekin bereziki Irunen XIX. mendean izan zen bertso produkzioa eta haien protagonista nagusiak ezagutarazi nahi dituzte, hau da, bertsolariak eta bertso jartzaileak, bertsoen nolakotasuna zehaztuz eta aurkeztutako bertso sorta bakoitzaren testuingurua aurkeztuz.

Gaur arte iritsi diren bertsoez eta bertso sortez ariko dira ikerketa lanean, idatzien bitartez iritsitakoak, artxiboetan lortutakoak, autoreen bildumetan aurkitutakoak edo prentsan zein liburuetan miatutakoak. Halere, bikote ikerlariak ez du baztertzen zuzeneko komunikazioetatik ahozko bertso edo sorta bat jasotzea.

Finean, Irungo bertso ondarea «ahalik eta modu ulergarrienean» aurkeztea da bien asmoa, eta haren garrantziaz jabetzeko beharrezkoak diren burubideak behar bezala finkatuko dituzte.

Orain arte inork ez du XIX. mendeko Irungo bertsolaritzaren gaineko bildumarik egin, eta horixe izango da ikerlarien zeregin nagusia.

Bikote ikerlaria
Joxan Elosegi Arregi (Irun, 1955) filologian lizentziatutakoa da, eta euskara irakaslea eta itzultzaile lanetan dihardu. 2004. urtean Joxe Mari Lopetegi, errepublikanoen bertsolaria izeneko liburua argitaratu zuen, bertsolari irundarraren lana ezagutarazteko asmoz.

Bestalde, Aitor Errazkin Vicente (Irun, 1977) Lehen Hezkuntzan graduatua eta Hezkuntza Testuinguru Multikultural eta Eleaniztunetan Unibertsitate Masterduna da. Horrez gain, bertsolaria da eta egun Irungo AEKn euskara irakasle gisa dabil, baita Mondragon Unibertsitatean ere. Irunabar eta Txingudiko Bertso Eskolako kidea da.

Iturria: https://bidasoa.hitza.eus/2021/01/27/joxan-elosegi-eta-aitor-errazkinek-eskuratu-dute-2020ko-loidi-beka/

“Kepa Ordoki Memoria Historikoa Bidasoan” lan-talde berriaren lehen aurkezpen saioa

Azaroaren 27an eskaini zuen Kepa Ordoki Memoria Historikoa Bidasoan taldeak “Bertsotan faxismoari aurre” emanaldia. Oholtza gainean, Joxan Elosegi, Aritz Erasun, Aitziber Arruabarrena, Laida Oronoz eta Aitor Errazkin.

“Bertsotan faxismoari aurre” bertso emanaldi gidatua

Kepa Ordoki Memoria Historikoa Bidasoan elkarteak “Bertsotan faxismoari aurre” bertso emanaldi gidatua antolatu du. Azaroaren 27an izango da emanaldia, arratsaldeko 19:00etatik aurrera. Joxan Elosegik gidatuko du saioa, eta gerra ondorenean eskualdean jasotako hainbat bertso sorta aurkeztuko dizkigu. Aitziber Arruabarrena eta Aritz Erasun trikitilariak ariko dira bertso sorta horiek berak musikaz laguntzen, eta Laida Oronozek eta Aitor Errazkinek kantatuko dituzte.

JOXE MARI LOPETEGIREN ITURRITIK BERTSOTAN – Emanaldi musikatua

426216390_122046

Tania Lozano irundarrak eginiko kartela.

Datorren larunbatean izango da, urriak 22an, arratsaldeko 18:00etatik aurrera, Irungo Udal Kontserbatorioan: JOXE MARI LOPETEGIREN ITURRITIK BERTSOTAN emanaldi musikatua.

Joan den ikasturtean sekulako lana burutu zuen Txingudiko Bertso Eskolako bertso-tailerrak Joxe Mari Lopetegi bertsolari irundarraren izena eta obra zabaltzen: hitzaldia, Lopetegi kalerik-kale, Wikipediako sarrera osatzea… Eta beste hainbat sakoneko lan, etorkizunean emango dutenak bere fruitua, edo Joxe Marik esango lukeen bezala, alorta. Baina Lopetegiren bertsogintzan oinarritutako emanaldi musikatua edo kantaldia ezin izan zuten burutu, eta sekulakoa prestatu dute 2016-2017 ikasturteari ekiteko.

Bertso-tailerreko kideek Iñaki Aranaga “Auntxa”ri aipatu zioten kantaldia egiteko asmoa zutela, eta pozarren onartu zuen honek bertso-eskolakoen proposamena. Musikariak eta bertsolariak koordinatzeaz arduratu da lehen egunetik, eta ilusioz eta gogoz dihardu proiektuan lanean, jaialdi egunean, besteak beste, musikari eta soinu-teknikari lanak egingo dituen Aranagak. Antxeta Irratiak bildu ditu Aranagaren jaialdiaren inguruko azalpenak.

Jende ugarik hartuko du parte jaialdian. Bertso-eskolako hainbat kidek, Auntxa Trikitixa Eskolako ikasleek, Udal kontserbatorioko irakasle eta ikasleek, eskualdeko hainbat abeslari, lagun eta musikarik, eta, antolatzaileei poz berezia eman dien parte-hartzea: Eloi eta Igauri Lopetegi, Joxe Mari zenaren iloba eta hereniloba. Horrez gainera, Joxan Elosegi jaialdiko bertso-sorta guztien testuingurua zehazteaz arduratuko da, entzuleak ahalik eta etekin handiena atera dakien Lopetegiren bertsoei. Izan ere, 2004. urtean “Joxe Mari Lopetegi, errepublikaren bertsolaria” (Paper Hotsak, 2004) liburua idatzi zuen Elosegik; bera da, inongo dudarik gabe, Lopetegiren lana gehien aztertu eta ezagutzen duen pertsona.

Amaitzeko, post honetara gehitu nahi izan ditugu azken asteetan jaialdiari buruz komunikabideetan eta prentsan azaldu diren hainbat berriren loturak.

Joxe Mari Lopetegi bertsolari errepublikarraren iturritik kantari – Argia

Joxe Mari Lopetegi bertsolariaren omenezko kantaldia egingo dute hilaren 22an – Bidasoako Hitza

Xabier Bengoetxea eta Aitor Errazkini elkarrizketa, Info7 Irratian (2016-10-12)

Antxeta Irratiak bildu ditu Aranagaren jaialdiaren inguruko azalpenak.

Joxe Mari Lopetegiren bertso kantaldia Irunen – bertsoa.com

Oraingoz, besterik ez. Urriaren 22an, arratsaldeko 18:00eta Irungo Udal Kontserbatorioan elkar ikusiko dugulakoan, ordura arte, eta ongi bizi!

 

Joxe Mari Lopetegiri buruzko HITZALDIA (2016-04-13)

lopetegiTxingudiko Bertso Eskolako Bertso-tailerrak HITZALDIA antolatu du Joxe Mari Lopetegiri buruz, datorren asteazken honetarako (2016-04-13), Oiasso Irungo Erromatar Museoan, arratsaldeko 19:00etatik aurrera. Joxan Elosegi idazle eta itzultzaile irundarrak emango du hitzaldia. Izan ere, berak idatzia da Joxe Mari Lopetegi, Errepublikanoen bertsolaria liburua (Paper Hotsak, 2004).

Hika ikastaroa

Hika Tailerra 2016Irunabarrek eta AEK Irungo euskaltegiak “Hika tailerra, toka eta noka ohitzeko ikastaroa” antolatu dugu, elkarlanean.

Izena emateko epea otsailaren 1ean zabaldu genuen, eta otsailaren 24 bitarte luzatuko. Ikastaroak martxoaren 5etik maiatzaren 28ra iraungo du, eta oporraldiak-oporraldi, 11 saio izango dira guztira, larunbat goizetan, goizeko 9:00etatik 12:00ak bitarte, Irungo Junkal karrikako 22an.

Ikastaroan parte hartu ahal izateko ikasle bakoitzak 60 € ordaindu beharko ditu. Ikastaro praktikoa izango da, batez ere, Joxan Elosegi eta Aitor Errazkin irundarrek gidatuko dutena, eta euskara batuko eta Irungo eta inguruetako formak eta moldeak ezagutu eta landu ahal izango dira bertan.

Izena emateko, nahikoa da irunhika@gmail.com posta elektroniko helbidera idatzi, izen-abizenak eman eta parte hartzeko asmoa azaltzearekin.

Ikastaroaren gaineko zalantzak argitu eta informazio gehiago behar izanez gero, posta elektroniko helbide bera, irunhika@gmail.com, eta 943 628834 (AEK Irungo euskaltegia) eta 0034 688825429 telefono zenbakiak dituzue.

AEK Irungo euskaltegira bertara ere jo dezakezue informazio eske, baina bulego orduetan, beti ere, Legia karrikako 6.ean.

Eskaintzak jakinmina piztu badizu, ez egin zalantzarik eta animatu!

Post Navigation