Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

Archive for the month “ekaina, 2021”

25 Eka 2021

“Transzientzia”. Manu Goiogana Bengoetxearen bertsoak, Bidasoko Hitzan.

TRANSZIENTZIA

Doinua: Hemen zizurkildar bat
Egilea: Manu Goiogana Bengoetxea

1)
Eredu faltak sortzen
baititu problemak
hona bildu ditugu
zenbaiten izenak:
zientzialariak,
bikainak den-denak,
askok ezagutuko
ez dituzuenak,
Transak direla esan
behar izan dutenak.

2)
Tuberkulosiak du
eragin bortitza
azkar hautematea
da lehen baldintza,
eta topatu zuen
Alan Hart-ek giltza:
baliatuta X
izpien jakintza
salbatu zuen beste
askoren bizitza.

3)
Lynn Conway bera ere
nola ez aipatu,
informatikaria,
on bezain famatu:
mikroprozesadore
bat zuen asmatu
hala ordenagailu
guztiak azkartu;
baina mundua dabil
ezin prozesatu.

4)
Nahiz eta zaila izan
esplikazioa
Rachael Padman-ek a zer
aportazioa:
argiztatuz izarren
eboluzioa
astronomia denez
bere pasioa,
berak ere merezi
du espazioa.

5)
Ben Barres da beste bat
aski nabarmena
Neurobiologian
katedradun zena.
Ikertu zuen glia
zelulen ahalmena
leheneratu asmoz
nerbio-sistema.
Sistemak berak gaizki
ulertu zuena.

6)
Fisikari bikain bat
ez zena akitu,
segurtasun nuklear
gaietan aditu,
Angela Clayton ez zen
nahikoa saritu;
zeren inork nahi badu
serio aritu
bizitzan segurtasun
gehiago behar ditu.

7)
Brigitte Baptiste-ek dakar
hamaika kolore:
Bioaniztasunen
gaietan doktore,
ekologiaren zein
bizitzen fabore,
gaur unibertsitate
baten errektore.
Ia natura bera
bezain transgresore.

8)
Audrey Tang aipatzeke
ezin utzi bertan:
erreferente bat da
software libreetan,
hacker bat dabilena
ministro lanetan,
“Libre” eta “ireki”
aldagaien bueltan
Txerta dezagun bera
gure lengoaietan.

9)
Juani Bermejo-rentzat
lanaren ordaina:
jo du konputazio
kuantikoan gaina.
Han-hemen arituta
gogor, alajaina,
darama ikertzaile
karrera bikaina,
trantsizioak zaildu
egin dio baina.

10)
Horrelako sorta bat,
baina, zertarako?
erreferente falta
badagoelako,
berdin dio noizko den
eta norentzako;
bideak zabaltzea
ez da kalterako!
Mundua ederra da
anitza delako.

Jaitsi audioa

Makalo Jauregik musikatu du.

Iturria: https://bidasoa.hitza.eus/generoak/iritziak/manu-goiogana-bengoetxea-transzientzia/

Posted in Bertsoak and tagged , | Utzi iruzkina
21 Eka 2021

Zizta[KA] eguna [2021-06-19]

Kaixo, bertsozale:

Pasa den larunbatean, ekainaren 19an, Zizta[KA] kolektiboak Irungo euskararen eta kulturaren eragileen saretzearen aldeko jaialdia antolatu zuen. Jakina, Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea ere bertan izan zen.

Egitasmoaren helburu behinena Kafe Antzokia sortzea da eta, plaza baten beharra dugula agerian uzteko, herriko eragileon arteko saretzea eta elkar plaza partekatzea izan da lehen alea.

Egun mundiala izan zen. Hamaika lagun batu ginen bertan, haur, gazte, nerabe eta heldu. Tartean, Txingudiko Bertso-Eskoletako Igauri Lopetegi eta Adrian Arruti irundarrak. Ekimenari, helburuari eta irundarrei eskaini zieten bertso saioa.

Jarraian, Pau Montagut argazkilariak bertso saioan ateratako irudiak eta jaialdiaren kartela.

Posted in Berriak,Bertso saioa,Kronikak and tagged ,,, | Utzi iruzkina
18 Eka 2021

Bertso berriak, ikasturte amaierari jarriak [2021-06-18]

Kaixo, bertsozale:

Konturatu orduko bukatu da ikasturtea eta, zailtasunak zailtasun, aurtengoa ere primerakoa izan da.

Txingudiko Bertso-Eskoletako Bertso-Tailerreko kideak, bertso sorta kolektiboa ondu dute ikasturteari amaiera emateko. Ikasturtean zehar pasatako hainbat efemeride hartuta, ideia landu eta sorta osatzerainoko esperientzia izan da. Gainera, Eleuterio Jauregi Makaloren ahots eta gitarraz lagunduta ikus-entzunezkoa egin dute.

Jarraian, transkripzioa eta youtubeko lotura.

Gozatu eta uda ona pasa!

BERTSO BERRIAK, IKASTURTE AMAIERARI JARRIAK

Doinua: Antton eta Maria i

1

Asian nola dagon

Mesopotamia

Bidasoan daukagu

guk akademia.

Ez eskola, ez tailer;

Bertsokodemia.

Hitzetan umorea

bota legamia

Bertso-Tailerrak dakar

hona pandemia.

2

Teknologia berri

komiki, fanzine

asko ikasi dugu:

argazki ta zine.

Denbora esan baino

orain esan time

azkar egina baino

hobeto Azkaine

Orain galdetzen dugu

Bilduko online?

3

Tailerrak urte luzez

Aitor zuen buru

baina ihes betean

harrapatu dugu.

Oiartzunek besoak

zabalik hartu du.

Gerra Kontseilua fin

prestatu dizugu

Baina lasai, oraindik

guk maite zaitugu!

4

Birus zital gaiztoak

egin digu kalte:

guri jake, guk hari

berriz jake mate.

Txertoekin gabiltza

ziztatuz jo ta ke

Moderna dauzkate…

AstraZeneca, Pfizer,

Eta zuek, lagunak,

Txertan zabiltzate?

5

Aurten deskubrimendu

onena onetan

Makalo da, nola ez?

Diogu benetan.

Bertso sorta musikaz

jantzi duenetan,

hau bera adibide

adibideetan,

kolorea jarri du

urte gris honetan!

6

Amorruen jopuntu

Garrido zein Macron.

Koldar hutsak zarete

ez zuzen, ez gizon.

Euskararekin gogor,

erdararekin bon.

Udaltzainekin dugu

hainbat ideia on

kasu: erabil bezate

Google Translation!

7

Urte bat daramagu

zailtasunak jota,

euskara zein kultura

datoz ate joka,

musukoa, forumna

ezin kendu bota,

birusak ez bai daki

toka eta noka,

saretzeak arindu

dezake borroka.

8

Telematikoz nola

telepati lana,

etxez etxe arnastuz

gure harremana,

eta bizirik gaude

gatoz zuengana,

Irunabar bertsoz blai

ta sorta andana,

Bertso-Tailerretikan

besarkada bana.

Posted in Berriak,Bertsoak and tagged ,, | Utzi iruzkina
15 Eka 2021

Balazta Bidasoko bizikletaren aldeko elkarteak eta Artiako Lagunak elkarteak antolatutako ekimenean izan ginen [2021-06-06]

Kaixo, bertsozale:

Pasa den ekainaren 6an, igandez, Balazta Bidasoko bizikletaren aldeko elkarteak antolatu zuen ekimenean parte hartu genuen.

Bidasoko Irun eta Hondarribi arteko lotura den Mendeluko auzoak duen gabezia bistaratzeko bizikleta martxa izan zen. Jakina da, urteetan bidegorria egingo dutela hitz emanagatik, oraindik ere ez dela halakorik gauzatu. Errepide nagusia da eta bizikletaz aritzeko zailtasun nabarmena dago. Hain zuzen ere, horregatik, antolatu zuten ekimena.

Egun mundiala izan zen. Eguraldi bikainak lagunduta zientoka haur, gazte, nerabe eta heldu batu ziren bertan. Tartean, Irunabar, Irungo bertsoaren bilguneko Aitor Errazkin eta Adrian Arruti irundarrak. Ekimenari, helburuari eta bidasoarrei eskaini zizkieten hainbat bertso.

Jarraian, eguneko irudi bat eta kartela.

Posted in Berriak,Kronikak and tagged ,,, | Utzi iruzkina
07 Eka 2021

“Frantziako Konstituzio Kontseiluaren ebazpenaren harira”. Egoitz Zelaia Perezen bertsoak, Iruneron.

FRANTZIAKO KONSTITUZIO KONTSEILUAREN EBAZPENAREN HARIRA

Doinua: Nik zonbat pertsu alde
Egilea: Egoitz Zelaia Perez

1.
Champs-Élysées -tik heldu
berri da herrira
ume batzuk jolasten
dabiltzan tokira.
Hark ere jolastu nahi 
luke, baina tira,
ez duenez ulertzen
hitzen narratiba
erdi haserreturik 
besteei begira
frantsesez aritzeko 
agintzen hasi da.

2. 
-“Gurekin jolasteko
halako nahastea?
hortarako aski da
pixkat ikastea
ta ez gure hizkuntza 
alda araztea”.
hau entzunik pentsatu 
du hark ebaztea:
-“ez baldin bada haizu 
frantsesez hastea
debekatu behar da 
hemen jolastea”.

3.
-Zer egin guri hala
baletorkiguke?-
Umeek jolasean
lasai dihardute.
Gehiago enerbatu 
da -Erranen nuke-
eta haren bekaitza
bihurtu da sute.
Mugi ondorenean 
zeru zein zerupe
parkean jolastea
debekatu dute.

4. 
Gure herriko haurrak,
edozein modura,
jolasten jarraitzeko
badute ohitura.
-Gehiago indartu da
zeukaten lotura-.
Ez dutenez ahanzteko
Pariseko hura
hurbiltzen dira haren
etxe ingurura
pilotak botatzeko
bere teilatura.

Iturria: https://irunero.eus/frantziako-konstituzio-kontseiluaren-ebazpenaren-harira/

Jaitsi audioa
Posted in Bertsoak and tagged , | Utzi iruzkina
04 Eka 2021

Baztan-Bidasoko XXXIV. Bertsopaper Lehiaketa. Adrian Arrutik epaimahaiaren aipamena jaso du [2021-06-03]

Bortzirietako Bertso Eskolak eta Berako Kultur Batzordeak Bortzirietako Euskara Mankomunitatearekin batera antolatutako Baztan-Bidasoko XXXIV. Bertsopaper Lehiaketako sariak banatu dituzte ekainaren 3ean Berako Kultur Etxean.

Lau maila ezberdinetako sortak zenbatuta, guztira 59 lan jaso dituzte. Maila nagusian (18 urtetik gorakoentzat), Eneko Fernandez Maritxalar lesakarra nagusitu da, ‘Egia ur azalera’ bertso-sortarekin. Bigarren saria, Aitor Arotzena Albizu lesakarrak lortu du ‘Endara Bizirik’ lanarekin. Irunabarreko Adrian Arruti Bernadet irundarrak, aldiz, epaimahaiaren aipamena jaso du, ‘Pantailaren bestaldean -Alkoholiko bati jarriak-’ lanarekin.

Albistea hemen.

Jarraian, Arrutiren bertso-sorta eta sari banaketako zenbait irudi:

PANTAILAREN BESTALDEAN

-ALKOHOLIKO BATI JARRIAK-

DOINUA: Mikel Urdangarinen “Kideari”

1
Mantxako leku batean,
izenik ez dut oroitzen,
ezer hoberik ezean
kapare zaharra heroi zen.
Zoritxarrean eroritako,
Dultzineak ihes egindako,
On Kixotea izaki,
zu beti gertu erasorako
haize errota bihurtutako
ardo botila huts bati.

3
Urte betean, zu hamar
urte zahartu ondoren,
ez dakizu ongi nola
urte bete igaro den.
Ezin baduzu zintzurra blaitu,
zure bizitzak zentzu bat baitu;
deus gabe uzten zaitu zu.
Bakardadeak zahartu zaitu
nahiz bizitza ez zaizun amaitu
zuk amore eman duzu.

5
Eta erori ondoko
goizak orduak batzean
bizilagunek topatzen
zaituzte eskaratzean.
Etxera bueltan in itinere
gorpu istripu bat alafede…
Edateko zer bertute!
Zu beti prestu, zu beti trebe
zerorren ama saltzeko ere
baxoerdi baten truke.

7
Burua garai onetan
eta Casablancan oinak
Parisen geratu dira
zakurrak eta zikoinak.
Hegazkin hura jada joan zen
ordea zu ez zara ohartzen…
Hegan egiten baituzu.
Beraz has zaitez norantza jartzen
ez baduzu zuk garaiz lur hartzen…
Lurrak hartuko zaitu zu.

2
Bataila galdu ondotik
negar dagi begi biez
berriro egin baitio
duintasunari ihes.
Sekula eza eta inoiza
bereiztearen marra bikoitza
sufritzen duzu sobera!
Denbora nola da hain zikoitza?
Abstinentzian egun bakoitza
zuretzat hilabete da!

4
Cirque du Soleil-en artistak
izaten dira nagusi
baina zu bezalakorik
ez dut sekula ikusi.
Jartzen duzu oin bat esperantzan
eta bestea dudan, zalantzan…
Bizi baitzara ezbaian.
Funanbulisten gisara dantzan
abstinentzien sokan balantzan;
aldiro erori nahian.

6
Humphrey Bogart bilakatu
asmotan ari zarela
ginebra duzu eskutan
merkea bezain epela.
Horma eskatzen duzu zuk eta
besteok jotzen dugu pareta
zerorrek baino gehiago.
Edalontzia erdi beteta
ikusten duzun arren tarteka
beti erdi hutsa dago.

8
Pelikula klasikoen
melodramako aktore
baina Mr. Hyde oro zen
behinola Jekyll doktore.
Rola sinetsi duzunez gartsu
Stanislavski metodoak zu
irensten zaitu gauean.
Papera behingoz utzi ezazu
zure bizitza zain baitaukazu
pantailaren bestaldean.

Hemen sorta Makalo Jauregik musikatuta.

Posted in Berriak,Bertsoak and tagged ,, | Utzi iruzkina
01 Eka 2021

“Xapoketa”. Andoni Zelaia Otañoren bertsoak, Bidasoko Hitzan.

XAPOKETA

Doinua: Hauxe da ikazketako
Egilea: Andoni Zelaia Otaño

1
Xapoketa heldu da
zer altxor kaxa,
taldean egin edo
norbere kasa,
hartu arnasa,
kolorez hornitua
bere konpasa,
zer den jolasa,
haur eta helduentzat
denbora pasa. (err)

2
Desagertuak nola
desagertzear,
animali sendiak
kondairan zehar,
zenbat eme-har,
bereziak arruntak
lodi ta mehar,
galdu gabe har,
memoria lantzeko
ikasi behar. (err)

3
Zazpi eremuetan
dagoen fauna,
zazpi ekosistema
natur jarduna,
toki kuttuna,
garen eta izana
argi iluna,
zein erresuma,
joko jolas ikasgai
hartu duguna. (err)

4
Ugaztun anfibio
ta narrastiak,
ornogabeak, arrain
ta hegaztiak,
lehor bustiak,
mendi gailurrak eta
itsas azpiak,
non eguzkiak,
goxatu eta indartuz
bizi guztiak. (err)

5
-Iratiko oihana
Behe Nafarroa,
-Uhaitzandi ibarra
da Zuberoa,
lur oparoa,
-Arabako hegoan
mendilerroa,
haize harroa,
-Bardeak basamortu
nafar erroa. (err)

6
-Lapurdi itsasbazter
itsaslabarra,
-hareatza padura
Urdaibai marra,
txoko edarra,
-Ggipuzkoan Aizkorri
artzain iparra
lanbide zaharra,
txalaparta oihartzun
berdin adarra. (err)

7
Eguzki hego haize
euri elurte,
naturaren zikloek
mintzatzen dute,
zenbat ezuste,
unibertso garbiak
onura luke,
zaborran truke,
ortzi oskarbiaren
izar arkupe. (err)

8
Buru begien dantza
xarma ikara,
natur-kume artean
aurkitzen gara,
aukera bat da,
Euskal Herrian zehar
auzo bailara,
xapoketara,
gure ekositeman
landuz euskara. (err)

Iturria: https://bidasoa.hitza.eus/generoak/iritziak/andoni-zelaia-otano-xapoketa/

Jaitsi audioa
Posted in Bertsoak and tagged , | Utzi iruzkina

Post Navigation