Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

Archive for the tag “Jon Luzuriaga”

“Quebrantahuesos”. Jon Luzuriaga Iurramendiren bertsoak, Iruneron.

QUEBRANTAHUESOS

Egilea: Jon Luzuriaga Iurramendi
Doinua: Hobe sartzea soldadu

1
Entrenatzea izan
da neure birusa
guztia baitzen buru
gogorkeri hutsa,
bikoteak ere ez
nau gehiegi bultza,
ta bizikletarekin (bis)
nolako dirutza.

Nahiz ez den momentua
dena aitortzeko
zenbat sakrifizio
hona etortzeko!

2
Azkar abiatu naiz
lehen metrotan zehar,
lautada pasa berri,
aldapak hastear
nagoela ditut (ez
dut besterik behar!)
giharrak huts hutsik ta (bis)
birikak lehertzear.

Irten orduko jota
ote nago seko?
Forman ez al nengoen
hona etortzeko?

3
Somporten kaxkarra da
neure dinamika
arnasa hartzeko ez
zait falta lanik ta;
taupadek dirudite
ia dinamita,
ziklista al naiz edo (bis)
txerri bietnamita?

Ez dut gehiegi falta
hemen itotzeko,
hobe nuen dopatu
hona etortzeko!

4
Marie Blanquen zirenak
kopetako tantak,
Portaleten dira ja
amets txar galantak:
Batetik kalanbreak,
bestetik karranpak
porlan zakuen gisan (bis)
ditut neure hankak.

Ze miseria malda
xahar bat igotzeko,
nork esan ote zidan
hona etortzeko?

5
Halakoren batean
iritsi naiz, zinez,
Sabiñanigoraino
neure ahaleginez.
Bizitzari gaurko min,
indar ta ezinez
hamar bat urte kendu (bis)
dizkiot gutxi(e)nez.

Inongo arrazoirik
ez dut harrotzeko,
neuri berriz ez esan
hona etortzeko!

Iturria: https://irunero.eus/quebrantahuesos/

Jarraian bertso-sorta entzungai. Ahotsa Jone Garmendia Castaños-ena da, eta musika Imanol Mendizabal Larrea-rena:

Hemen jaitsi dezakezu

Txingudiko bertso-eskoletako hiru kide Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako sailkapen fasean (Gipuzkoa Bertsotan) [2024-04-26]

Kaixo, bertsozale:

Ostegunean, apirilaren 25an, hasi berri da Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako sailkapen fasea. 2024ko ekitaldian Irunabar, Irungo bertsoaren bilguneak kudeatzen dituen Txingudiko bertso-eskoletako hiru kidek hartuko dute parte: Manu Goiogana Bengoetxea eta Igauri Lopetegi Amostegi irundarrek eta Jon Luzuriaga Iurramendi ikaztegietarrak, hain zuzen ere. Goioganak maiatzaren 2an izango du lehen saioa, Zaldibian. Lopetegik, maiatzaren 9an, Idiazabalen. Eta Luzuriagak, aldiz, maiatzaren 10ean, Anoetan.

Animo hiruroi!

“Hitzak eta ekintzak”. Jon Luzuriaga Iurramendiren bertsoak, Bidasoko Hitzan.

HITZAK ETA EKINTZAK

Egilea: Jon Luzuriaga Iurramendi

Doinua: Maitatzen zaitudalako

Hemen jaitsi dezakezu

1
Hire baloreek eta
printzipio politek
printzipioz ia ezin
hobeak ziruditek
baina buelta bat gehiago
eman behar genikek
hire ekintzek berdina
erakusten al ditek?

2
Gobernuaren jarrera
hain baldar hain ulergaitz
berotegi efektuaz
hausnartu izan duk maiz
baina bazkal ordurako
itzuli hadin garaiz
goizero lanera kotxez
bakarrik joaten haiz.

3
Hala pentsatzen duk sare
sozialen kasutan:
“Zergatik izaten dute
haurrek Tik Toka sutan?
Filtroa galduko ditek
hango filtro faltsutan…”
Baina Twiterren sartzen haiz
eztabaida antzutan.

4
Bai garaian garaikoa
bai kilometro zero
ideiekin omen hago
erabat ados edo
entzun behar huke hori
aipatu bakoitzero:
“Zumoa eta kafea
gosaltzen duk goizero!”.

5
Esna nahi dituk herriko
kaleak eta plazak
saltoki txikiek behar
omen ditek ardaztzat.
Hala ere merkeago
eros ditzaan galtzak
Amazon Primen harpide
urteak daramatzak.

6
Nola daukagu bizitza
hain indibiduala?
Auzolana aipatzen duk
elkarlana bezala,
baina pisukideekin
ikaslea hintzala
han hozkailuan bakoitzak
zian bere apala.

7
Bidasoako gorpuak
hain hotzak begitandu
zitzaizkianetik izan
duk zer heureganandu.
Nahiz tabernan lagunekin
afera sakon landu
sekula ez haiz etorkin
batekin harremandu.

8
Hi euskalduna omen haiz
bai buru bai ukabil
zazpiak herri bat gaituk
esanagatik abil
EITBren diskurtsotik
oso urrun ez habil
Maule baino gertuago
sentitzen baituk Madril.

9
Nola ez feminismoa
bizitzen duk bertatik
zein duan hire tokia
nonbait argi daukak hik,
gizontasunen tailerrak
goraipatuagatik
inoiz ez haizela joango
ederki asko dakik.

10
Kezkatzen haute hamaika
jarrera desegokik;
ustez ez izan arren deus
gizon homofobotik
hausnarketa sakonago
bat ez ote dagokik?
Hatz txikia ere ez duk
sartu ipurtzulotik.

11
Nahiz eta osatzen hauten
kontraesan anitzek
oraindik jende askori
atzerakoi deritzek;
nahiz eta bestelakoa
dioten hire hitzek
pertsona ez al zuten ba
definitzen ekintzek?

Iturria: https://bidasoa.hitza.eus/generoak/iritziak/jon-luzuriaga-iurramendi-hitzak-eta-ekintzak/

Jarraian bertso-sorta entzungai Jone Garmendia Castañosek musikatu eta kantatuta:

Hemen jaitsi dezakezu

Ikasturte honetan ere bailarako hedabideekin elkarlanean ariko gara

Irunabarren helburuetako bat bertsoa inguruko hainbat txokotara helaraztea ere badenez, badira zenbait ikasturte bailarako hedabideekin elkarlanean ari garela.

Hasi berri dugun 2023/24 hau bosgarren ikasturtea dugu Bidasoko Hitzarekin elkarlanean. Irailean hasi eta ekaina bitarte, hilero, eta hilabeteko azken ostiraletan, Txingudiko bertso-eskoletako kide batek bertso-jarriak argitaratuko ditu aipatutako aldizkariko papereko edizioan, eta egun gutxi batzuk igaro ondoren, eskuragarri izango duzue argitalpen hori bera baita bertsio digitalean ere. Nola ez, Irunabarren webgunera ere ekarriko ditugu bertso horiek guztiak.

Irunero aldizkariarekin hasitako elkarlana oraindik lehenagokoa da. 7. ikasturtez jarraian, Txingudiko bertso-eskoletako kideren baten bertso jarriek argia ikusiko dute hilero. Iruneroren kasuan, hilabete hasieran argitaratuko da elkarlanaren emaitza, eta kasu honetan ere paperezko edizioan zein bertsio digitalean egongo da ikusgai. Ikasturtea urria hasieran hasi eta ekainean amaituko da, eta Iruneroko sorta guztiak ere Irunabarren webgunera ekarriko ditugu.

Horretaz gain, osagarri modura, idatzitako sorta hauek musikatzen direnean ere eskuragarri izango dituzue webguneko argitalpenetan zein Ivoox-eko gure kanalean (harpidetu zaitezte!). Gero eta gehiago zarete elkarlan hauetako bertso-sortaren bat musikatzera animatu zaretenak. Ikasturte honetan ere animatuko bazinate plazer handiz jasoko genituzke zuek musikatu eta kantatutako bertso-sortak irunabar@gmail.com helbidean.

Hona hemen pasa den ikasturtean argitaratu eta musikatutako zenbait bertso-sorta:

  • “50 urte”, Abel Zabala Elizazuk 2022ko abenduan Iruneron argitaratu eta Peio Etxeberriak musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu
  • “Bi belaun”, Jexuxmari Mendizabal Iraola “Bizargorri”-k 2022ko azaroan Bidasoko Hitzan argitaratu eta Peio Etxeberriak musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu
  • “Erlauntzan barrena”, Jon Luzuriaga Iurramendik 2023ko martxoan Iruneron argitaratu eta Jone Garmendia Castañosek musikatutako bertso-sorta:
Hemen jaitsi dezakezu

Primeran joan da bidasotarren eta bortziritarren arteko bertso-trukea

Eskerrik asko beratarroi! Beso zabalik hartu gaituzue, eta ederki asko pasa dugu. Bueltakoa gure kontu. Gure teilatuan dago orain pilota.

Bortziriak eta Txingudiko bertso-eskoletako kideak “bertso trukean” (2023-06-18)

Igande honetan, hilak 18, Bortzirietako Bertso Eskolak antolatuta, Txingudiko eta Berako bertso-eskoletako kideak ariko dira Berako Altzateko bestetan, bertso-poteoan, eguerdiko 12:30ean Lixoia ostatutik abiatuta. Berako Udalak eta Altzateko besta-batzordearen laguntzaz antolatu dute ekimena, “bertso-truk” deitu diote, eta 5 bertsolari ariko dira bertan kantuan: Castillo, Zelaieta, Goiogana, Luzuriaga eta Errazkin.

“Erlauntzan barrena”. Jon Luzuriaga Iurramendiren bertsoak, Iruneron.

ERLAUNTZAN BARRENA

Egilea: Jon Luzuriaga Iurramendi
Doinua: Nehoiz ez da senditzen

1- SARRERA:
Udaberriak dakar
naturaren iraultza:
kantuan mila txori,
hegan pinpilinpauxa,
eguzki izpi goxoak,
zeruan polen hautsa,
loreen aroma nor ez
da usaintzeko gauza?
Erleek pasa dute
jada neguko pausa,
azter dezagun zer moduz
ote dugun erlauntza.

2- ERLAUNTZA:
Erlauntzaren barruan
“brun-brun”-ka bada grina,
erlamando, langile
nola ez erregina;
hirurogei mila erle
ze etxe atsegina,
erle bakoitzak izaten
du bere zeregina
komunitatearen
mesedetan egina.
Alde horretan ez gara
gu erleak adina.

3- ERREGINA:
Erlauntza bakoitzeko
dago erregin bana
bertako langileen
erlamandoen ama,
berea da erlauntzaren
ugalketaren zama
arrautzak jartzea baita
izaten duen lana,
egunean bi mila
ze sasoia daukana!
Berriz ere izango du
nagusiaren fama!

4- LANGILEAK:
Langileak, bai izen
bai izanez behargin:
lorez lore dabiltza
udaberrian baldin
tenperatura goxoek
badiete eragin.
Garbitzaile, hornitzaile,
soldadu eta hargin;
dena egiten dute
primeran eta arin
gerora ere erlauntza
sasoiko egon dadin.

5- ERLAMANDOAK:
Erle emeez soilik
osatua ez denez,
arrak ere badira,
bertan dirudienez,
ez dira asko zikintzen
nektar edo polenez,
erlauntza ezin babestu
eztenik ez dutenez…
Erlamandoak dira,
“zangano” ezizenez,
erregina estaltzeko
gai dira gutxienez.

6- JANA:
Udaberriko plazer,
poz eta gozamena
udazkena heltzean
bihurtzen zaie pena.
Nektarra listuaz ezti
bilakatzen dutena,
baita ere proteina
iturri den polena,
gelaxketan jasotzen
dute ahal den dena,
eduki dezaten nondik
jan neguan barrena.

7- OSAGAIAK:
Erlauntzan dena ez da
edana eta bazka,
osagai asko dira
zutabe edo masta:
erretxinetik eratzen
duten propoli pasta,
isolatzaile ona da
badauka arrakasta;
argizariz osatu
ohi duten abaraska,
jan almazena da eta
erleentzat sehaska.

8- ARAZOAK:
Klima aldaketaren
albo-kalte gogorra,
barroa akaroa,
asiako liztorra
eta pestizida asko;
hainbat arazo horra.
Erleen defentsa izan
dadin eraginkorra
gizakien laguntza
ia da derrigorra,
erlezainik gabe dute
etorkizun ezkorra.

9- GARRANTZIA:
Ibiltzen direnean
loretik loretara
polinizazioa
haien zeregina da.
Einsteinen idatzietan
jarriaz begirada:
“erle oro desagertu
eta lau urtetara
gizaki denak ere
desagertuko gara”.
Erleen inportantziaz
jabetu ote zara?

10- AMAIERA:
Erleek zenbat dohain
eta zenbat gaitasun!
Hemen da nire sorta:
zailtasunak zailtasun
erlauntza baten barrura
begiak sar ditzazun.
Zure galderaren bat ez
baldin badut erantzun
(nahiz aipatu ditudan
haien lau xehetasun)
zure eskutan uzten dut
deskubritu dezazun.

Iturria: https://irunero.eus/erlauntzan-barrena/

Jarraian bertso-sorta entzungai Jone Garmendia Castañosek musikatu eta kantatuta:

Hemen jaitsi dezakezu

Muarako hirugarren bertso-gaua [2023-03-03]

Kaixo, bertsozale:

Lehen bi saioen ondotik, hirugarren saioaren atarian gaude. Martxoaren 3an izango da. Bertan ariko dira kantuan Txingudiko Bertso-Eskoletako Jon Luzuriaga ikaztegietarra, Aitor Errazkin irundarra eta Julen Zelaieta beratarra. Bertso-saioa 19:30ean hasiko da.

Gogoan izan Muarak afaltzeko aukera bikaina eskaintzen duela.

Bertan elkar ikusiko dugulakoan,

anima zaitezte!

Bortziritako Bertso Eskolaren XXIII. taldekako lehiaketan kantuan

Bortzirietako Bertso Eskolak gonbidatuta joan ginen Irunabarren jirako hainbat lagun XXIII. taldekako lehiaketara kantura, eta sekulako harrera egin ziguten bortziritarrek. Horra bidasotarrentzat ondutako bertsoak, esate baterako; behin baino gehiagotan kantatu genituen denok elkarrekin, baita Arrano Elkartean jokatu zen finalean ere.

Irun badaukazu zerbait

Hondarribiko kresala

Irun badaukazu zerbait

Aiako harrien itzala

Irun badaukazu zerbait

Biriatuko magala

Irun badaukazu zerbait

Plaiaundi ta Sindikala

Irun badaukazu zerbait

Bidasoa ospitala

Irun badaukazu zerbait

Bortziriko kapitala?

Irun badaukazu zerbait

Irunabar mundiala

ta bihar egunsentiak

bertsotan erna zaitzala

Bortziriko bertso eskolan

gabon bueltako epela

hogeita hiru aldi dira

taldeka biltzen garela

bertso onenaren saria

Kottorentzako txapela

koplak trikitixarekin

kale ixkiñan kartzela

oparia oroigarri

ta kanta bat gai bezela

Arranoko afaria

bertsozaleen hotela

irri algara ta malko

emozioen koktela

gazteak zarete eta

gozatu dezazuela

Eskerrik asko Kataku, Zialdo, Antoiu eta Arrano; eskerrik asko Bortziriak!

Azken Kabigorriko Bertso-Gaueko argazki bilduma [2022-12-01]

Kaixo, bertsozale.
Hainbeste saioren ondoren, abenduaren lehenean egin genuen proiektu handi honen azken saioa. Jarraian gauak emandako zenbait irudi.

Post Navigation