Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

1.-
Nik ikusiek martxan jartzean
pentsamenduen gurpila,
barruko senak agindu zidan
idazten hasi nendila.
Gaur bat edonon hasi liteke
zaldi hobearen bila;
azken aldian herren baitabil
Norteko ferrokarrila.

2.-
Gu bizi garen mende berriko
hamaseigarren urtean
estudiante sartu nintzen ni,
urrun, Bizkaiko partean.
Gaintxurizketan trenbide-lanak
hasi berriak artean,
apenas ezer aurreratu da
ordutik orain artean.

3.-
Hamaika aldiz ikusia naiz,
Landetxakoa izaki,
fedea nola itzaltzen zaion
geltokian zain den bati.
Amore eman edo zain segi
sarri ezin erabaki;
tren zaharra horra noiz helduko den
Jaungoikoak’e ez daki.

4.-
Lanak medio lehen agindua:
“Bi trenbideetan bat itxi!”
Orduz geroztik gure auzoan
ezin gara lasai bizi.
Jandako hitzak pilatuz beste
jandako hainbeste hitzi,
hor behar zuten hamar trenetik
zortzi ez dira iritsi.

5.-
Zer gertatzen da besterik gabe?
Mundu honetan ezer ez;
zerbait gertatu dadin baldintzak
ezarri ohi dira aurrez.
Gaur egunean nola daukagun
gure tren zaharra negarrez
laurogei urte atzera joanda
ulertu daiteke errez.

6.-
Begira jarri Euskal Herriko
trenbide zaharren mapari;
Urolan, Deban zein Bidasoan
trenak baziren ugari.
Haiek ixteko asmo gaiztoaz
bazen zenbait agintari;
esaten zuten: “Trenez ez dabil
behar beste bidaiari!”

7.-
Baina ixteko zio gorderik
hobe ez utzi aparte:
automobilen etorrera zen
trenbide haientzat kalte.
Errepideak eraikitzeko
ze antsia ta ze arte;
etorkizuna trenak direla
konturatu ziren arte.

8.-
Barru-barrura sartu zitzaien
abiaduraren harra;
hura zen mendi, zelai ta baso,
dena suntsitu beharra!
Begiak itxi eta dirutza
xahutu ordez barra-barra,
Lehendik zeudenak konponduz gero
ez zen izango hain txarra.

9.-
Gauza jakina izanagatik
asko ados ez dagola,
harrak barrua jan die eta
beste denak bost ajola.
Martxa honetan, berandu gabe,
trenbide zahar haiek nola,
agintarien utzikeriak
hilko du Irun-Brinkola.

10.-
Nafar itzainen zoritxarrean
heldu zenari lehenago
garai bateko perra berriak
herdoildu zaizka zeharo.
Txirrita bera txunditu arren
ulermenetik harago,
zaindu ezean iraungo duen
berrikuntzarik ez dago.