Irunabar, Irungo bertsoaren bilgunea

1)
Sartuko naiz sartuko
olatu barrura,
itsasoan arraina
sartzen den modura,
hemen bereizten dira
olioa ura,
sareak sarekadak
bere egitura,
borroka egiteko
ordua heldu da,
bide luzea dago
oraindik portura.

2)
Hitzez hitz ahoz aho
bere sustantzia,
sinetsi, bizi, esan
sortu iritzia,
denbora aldaketak
darama ontzia,
lema zainaren esku
nolabait utzia,
ez da errez aurkitzen
neurriko jantzia,
tabu bihurtu bada
independentzia.

3)
Saihetsetik begira
jarriko bagina,
hitz jario ugari
lekuz at egina,
nor gara nora goaz
erro eta muina,
borroka du lekuko
euskal herri duina,
eskuz esku eraikiz
garatzen jakina,
senda ezina ere
bere herri mina.

4)
Abertzale munduan
zenbat aktibista,
askatasun aldarri
galdu gabe bista,
herri bat garelako
gintuen konkista,
geroztik ez da falta
espainol vasquista,
tira eta bultzaka
non egin irrista,
autonomista edo
independentista.

5)
Estatuen aldetik
zigor erauntsia,
hizkuntza, indar, lege
gauzka irentsia,
maskara jantzi eta
lotsa erantzia,
jarraitu behar dugula
elkar erantsia,
ondoan buru jabe
Espainia Frantzia,
guk ere behar dugu
independentzia

6)
Lurraldetasunaren
arerio etsai,
euskarari kolpeka
asmakizunez blai,
eskubideaz mintzo
baina guretzat jai,
euskaldunak ez badu
espainol izan nai,
euskal herri askea
eraikitzea ai,
besteentzat ona bada
guretzat ere bai.

7)
Nola lotu behar den
hitza eta ekintza,
kontzientzia dugu
lehenengo baldintza,
bakardadean ezin
da egin bizitza,
ez geundeke honela
erreza balitza,
ahaztu gabe gure
borroken emaitza
ezin bestekoa da
denon herrigintza.

8)
Kendu nahi eta ezin
menpeko arantza,
buru jabetza dela
piperra eta gatza,
gure erabakia
arrazoia antza,
txiki izatearen
ezinean datza,
ez badugu asmatu
askatasun dantza,
lortuko dela ez dut
galdu esperantza.

1
Historia oroimena
dugu ezkutu onena,
nola galtzailearena,
edo nagusitu dena,
lehengo mendean berrogeita bost
maiatzak zortzigarrena,
bigarren mundu gerra handia
jarri zioten izena,
ardatza deitu nazi frenteak
bere egunik latzena,
beste aldetik aliatuak
gailendu ziran azkena. (err)

2
Alemania nazia,
Italiari josia,
Japoniak nahi Asia,
jadanik gerra hasia,
Errumania Hungaria eta
Bulgaria ere nahasia,
naziak eta faxistak batuz
frankistak erein hazia,
arrazismoa diktaduraren
atzerakoien hesia,
historiaren lotsa dirade
utzitako herentzia. (err)

3
Aliatuen ordua,
elkar hartzeko modua,
ertz askotatik landua,
bideratzera hedua,
nazien kontra nazien alde
hola zegoen mundua,
aldaketaren bulkada dator
alde baten helburua,
sobietarrak une zailetan
ez zuten galdu burua,
apirilaren hogeita bosta
Berlingo azken gudua. (err)

4
Gerrak dakarren kaltea,
fusila eta tankea,
gupida gabe kolpea,
hartu eta ematea,
sobietarrak garaitu zuten
Berlin nazien frentea,
Hitlerrek bere buruaz egin
porrota errematea,
errenditzea sinatu eta
bake bidea hastea,
geroztik gerra hotza da gure
askatasun silbestrea. (err)

5
Nazio batuen giltza,
hartu eta eman hitza,
sorreran zuen baldintza,
gaur zuzen ote dabiltza?
berriz gatazkak ekiditeko
zilborrestea balitza,
hainbeste miloi zibil hiltzeak
seta krudelen ekintza,
errua nori, hari egotzi
ez du aldatzen emaitza,
zein luzea den sufrimendua
eta zein motza bizitza. (err)

6
Ehun nazioen bueltan,
Afrika Asia ketan,
Europa Ameriketan,
altxa ziraden armetan,
konkista bidez bizi zirenak
menpeko kolonietan,
askatasuna egun batean
lortuko zuten ustetan,
bakoitzak bere herrian bizi
nahi zuelako benetan,
nazio asko aurkitzen dira
gatibu bere lurretan. (err)

7
Zauri zaharrak ixteko,
itun idatzi hitzeko,
urrutira iristeko,
sarri elkar irensteko,
justiziaren bi aurpegiak
labankada eta bosteko,
armagintzaren industria da
ileak tente jartzeko,
boteretsuen lagun isila
erabakiak hartzeko,
bake garaiak kudeatuaz
gerra berriak pizteko. (err)

8
O.T.A.N eta G7-a,
lohiaz alfonbra azpia,
segurtasun aitzakia,
bide lagun sarraskia,
mundu guztiko epaile omen
ongia eta gaizkia,
demokrazia bakea gerra
diktadura monarkia,
gure buruak defendatzea
ez garela zenbakia,
herri xeheak ezin du jasan
lobby-entzat errukia. (err)

1
Xapoketa heldu da
zer altxor kaxa,
taldean egin edo
norbere kasa,
hartu arnasa,
kolorez hornitua
bere konpasa,
zer den jolasa,
haur eta helduentzat
denbora pasa. (err)

2
Desagertuak nola
desagertzear,
animali sendiak
kondairan zehar,
zenbat eme-har,
bereziak arruntak
lodi ta mehar,
galdu gabe har,
memoria lantzeko
ikasi behar. (err)

3
Zazpi eremuetan
dagoen fauna,
zazpi ekosistema
natur jarduna,
toki kuttuna,
garen eta izana
argi iluna,
zein erresuma,
joko jolas ikasgai
hartu duguna. (err)

4
Ugaztun anfibio
ta narrastiak,
ornogabeak, arrain
ta hegaztiak,
lehor bustiak,
mendi gailurrak eta
itsas azpiak,
non eguzkiak,
goxatu eta indartuz
bizi guztiak. (err)

5
-Iratiko oihana
Behe Nafarroa,
-Uhaitzandi ibarra
da Zuberoa,
lur oparoa,
-Arabako hegoan
mendilerroa,
haize harroa,
-Bardeak basamortu
nafar erroa. (err)

6
-Lapurdi itsasbazter
itsaslabarra,
-hareatza padura
Urdaibai marra,
txoko edarra,
-Ggipuzkoan Aizkorri
artzain iparra
lanbide zaharra,
txalaparta oihartzun
berdin adarra. (err)

7
Eguzki hego haize
euri elurte,
naturaren zikloek
mintzatzen dute,
zenbat ezuste,
unibertso garbiak
onura luke,
zaborran truke,
ortzi oskarbiaren
izar arkupe. (err)

8
Buru begien dantza
xarma ikara,
natur-kume artean
aurkitzen gara,
aukera bat da,
Euskal Herrian zehar
auzo bailara,
xapoketara,
gure ekositeman
landuz euskara. (err)